Amazon’un Kuruluş Hikayesi

Amazon.com, 1995 yılında Jeff Bezos tarafından kurulmuştur. Amazon Nehri’nden ismini alan şirket, Amazon.com olarak markalaşmadan önce, 1994 yılında piyasada Cadabra ismiyle yer alıyordu. Cadabra şimdiki Amazon’dan farklı olarak sadece kitapların e-ticareti üzerine işlemlerini yürütüyordu. Kuruluşundan yalnızca birkaç yıl sonra Jeff Bezos’un ticari zekası sayesinde online pazardaki potansiyel saptandı ve Cadabra online bir kitapçı olmaktan çıkarak Amazon.com olarak “the everything store”’a evrilmeye başladı.

KURUCU: JEFF BEZOS

Peki, Dünya’nın en değerli 10.şirketinin arkasındaki dahi kimdi? ABD’nin New Mexico eyaletinde 1964 yılında dünyaya gelen Bezos, küçük yaşlardan itibaren teknolojiye ilgi duymaya başlar. Öz babası tarafından doğumunun hemen ardından terk edilen Bezos, üvey babası Miguel Bezos’un himayesinde bir çocukluk geçirir. Ailesiyle yaşadığı evin garajını kendisi için ilgi duyduğu konularda çalışmalarını sürdürebileceği bir laboratuvar haline getirmiştir. Lise hayatını sadece üstün yeteneklilerin girebildiği bir okulda tamamlayan Bezos, Princeton Üniversite’nde Bilgisayar Bilimleri üzerine okumaya karar verir. Bölümünü birincilikle tamamlamasının ardından 1986 yılında Wall Street’ iş hayatına atılır. Azmi ve yeteneği sayesinde kısa zamanda bütün dikkatleri üstüne çekmesi ile Fintel ve Bankers Trust gibi şirketlerde önemli pozisyonlarda çalışır. Ardından New York’taki finansal hizmetler firması D.E Shaw’dan teklif alan Bezos, burada da başkan yardımcılığı pozisyonuna kadar yükselir. Ancak aklını kurcalayan bir konu vardır: online alışverişin potansiyeli!

O günlerde gerçekleşemeyecek, büyük bir hayal olarak görülen online alışveriş sektörüne adım atmak için New York’taki işinden ve dört dörtlük hayatından ayrılan Bezos, Seatle’a taşınarak çocukluğundan getirdiği garaj kültürü ile Amazon.com’un ilk adımını atar.

KURULUŞ YILLARI

1994 yılında “Cadabra” olarak isimlendirilen Amazon, insanlara olumsuz bir kelime olan “kadavra”yı çağrıştırabileceğinden isimden vazgeçildi. Kurulduğu dönemde sadece online bir kitap evi olarak hizmet veren Cadabra için yeni isim arayışları başlar. Jeff Bezos, şirketi için seçeceğin ismin sözlükte ilk sırada olan A harfi ile başlaması gerektiğini düşünerek, sözlükte aramaya girişti Aynı Amazon Nehri gibi alanında en büyük olmayı ilham alan Bezos, şirketi için bu ismi seçti.

Amazon ilk yatırımını ise Tom Alburg’dan 100 bin dolar şeklinde alarak, daha iyi görünümlü bir websitesine sahip oldu  Temmuz 1995’te ise bir dünya devi olacak şirketin ilk siparişi alınır:Douglas Hofstadter’ın, Akışkan Kavramlar ve Yaratıcı Benzerlikler isimli kitap!

Şirket kısa zamanda büyük bir ivme yakalar ancak çalışan sayısı yetersizdir. İlk zamanlarda bütün çalışanlar kargoları yetiştirmek için geceleri 2-3’e kadar mesai yapmak hatta arkadaşları ve ailelerinden işlerini yetiştirmek için yardım almak zorunda kalır. Hatta ilk zamanlarda Amazon’un çalışma şartları hakkında yapılan eleştiriler nedeniyle Bezos’un başı epeyce ağrımıştır.

Bu zorlu durumun ardından şirket garaj kültüründen çıkarak içerisinde idari ofis, kargolama ve müşteri hizmetlerinin bulunduğu büyük bir ofise taşınır ve çalışan sayısını arttırır. Bu yıllarda Amazon bir online kitapçı olmaktan ziyade, online bir topluluk yaratabilmek amacıyla kitap satın alanların, satın aldıkları kitaplar hakkında yorum yapabilecekleri bir kısım ekler web sitesine.

Kuruluşunun 2 yıl ardından halka arz edilmesiyle birlikte Amazon için başarılar adeta domino taşı gibi birbirini izler. Müşterilerin bağlılığını arttırmak için ürün çeşitliliğine gidilmesi gerektiğini düşünen şirket, 1999 yılında oyuncak, elektronik ürünler ve donanım da satmaya başlar. Aynı yıl Jeff Bezos Time Dergisi tarafından “Yılın Adamı” ödülüne layık görülür. İlk net karını 2001’in 4.çeyreğinde açıklayan Amazon için sürekli büyüme çarkı dönmeye başlamıştır. Ancak 2001 krizi şirketteki büyümeyi derinden etkilemiştir! 2001 yılında 1,4 milyar dolar zarar açıklayan Amazon 1000’den fazla çalışanını işten çıkarmak zorunda kalır. Tam da bu evrede vazgeçmek yerine alternatif bulmayı benimseyen Bezos, perakende ortaklıkları ile başka şirketlerin ürünlerini de Amazon üzerinden online olarak satmaya başlar.

AMAZON; DÜNYA DEVİ

Birçok başarılı perakende ortaklıkları sayesinde bu noktaya gelen Amazon.com, şu an Dünya’nın en büyük e-ticaret sitesi konumunda. Amazon’un bu derece büyümesinde etkin rolü yarattığı farklılıklar oynuyor. Şirketin temel prensiplerinden olan müşteri odaklılık, kullanıcıların gözünde Amazon’u vazgeçilmez bir konuma sokuyor. Aynı zamanda Amazon yapay zekayı etkili kullanışı sebebiyle müşterilerine onlara özel, kişiselleştirilmiş bir alışveriş deneyimi sunuyor. Sizin Amazon.com üzerinden alışveriş yaptığınız ürünlere göre size özel ürünler ve fırsatlarla dolu bir giriş sayfası sunuyor. Online alışverişte yarattığı farklılıkların dışında 2007 yılında piyasaya sürülen Kindle da şirketin büyümesinde kilit rollerden birini oynamıştır. Kindle, sağladığı kullanım kolaylığı ile kullanıcıların kitap okuma alışkanlıklarını değiştirdi. Günden güne artan online yayınların sayısı da bu başarıya yardımcı oldu. 

Amazon.com’un bugünkü konumuna gelmesini sağlayan en büyük şey ise müşteri memnuniyetini esas almalarıydı. Jeff Bezos reklam gelirlerinden kısarak, müşteriye yatırım yapmayı tercih etti. Diğer platformlardan gözle görülür şekilde düşük olan fiyatlar ve ücretsiz kargo/nakliye hizmetleri Amazon’u 556 bin çalışanlık bir Dünya devine dönüştürdü.